Prawidłowe wyważenie kół to jedna z podstaw bezpiecznej jazdy. Nawet niewielki odchył od normy może spowodować drgania, które przy wyższej prędkości staną się realnym zagrożeniem. Skąd bierze się niewyważenie kół i jak mu przeciwdziałać? Czym różni się dynamiczne wyważanie kół od zwykłego? Jak wybrać dobry serwis wulkanizacyjny? Odpowiadamy na najważniejsze pytania.
Dlaczego wyważanie kół jest ważne?
Zapewne każdy kierowca nieraz spotkał się z ciężarkami równoważącymi, zwanymi również odważnikami. Niewielkie metalowe elementy jeszcze do niedawna nabijane były na rant felg, głównie stalowych, ale i aluminiowych. Były więc dobrze widoczne i psuły estetykę samochodu. Dziś zastępuje się je w większości przypadków ciężarkami naklejanymi, umieszczonymi po wewnętrznej strony felgi. Są niewidoczne z zewnątrz, a dodatkowo nie niszczą lakieru na rantach felg, przez co są obecnie znacznie popularniejsze. Dlaczego jednak stosuje się ciężarki do wyważania kół?
Wyważanie kół samochodowych jest niezbędne, aby pojazd mógł toczyć się bez drgań oraz bicia. Mimo dużej precyzji, z jaką produkowane są felgi oraz opony auta, elementy te mogą nie być wyważone idealnie. Dodatkowo dysproporcje te powiększają się lub powstają podczas jazdy, gdy którakolwiek z części straci swoją geometrię. Wyważenie kół kompensuje te nierówności i pozwala wyrównać masę felgi i opony w taki sposób, aby była ona rozłożona idealnie wokół osi obrotu. Nawet kilkunasto gramowy odchył od normy może generować spore bicie, gdy prędkość obrotowa koła wzrośnie. Nienaturalne ruchy koła, np. góra-dół lub drgania boczne wpływają negatywnie na komfort jazdy, ale przede wszystkim na bezpieczeństwo podróżowania.
Jak rozpoznać niewyważone koło? Objawy źle wyważonych kół
Wspomniane bicie, czyli drżenie koła, to jeden z podstawowych objawów złego wyważenia. Objawy są bardzo charakterystyczne i trudno je przegapić. Toczące się koło może powodować drgania całego nadwozia, które nasilają się wraz z nabieraniem prędkości. W niektórych sytuacjach po osiągnięciu pewnej prędkości mogą również znikać i pojawiać się dopiero po spowolnieniu samochodu. Jeśli zaburzenie wagi felgi lub opony jest znaczne, łatwo wyczuć, które koło jest niewyważone.
W przypadku przednich kół mogą dojść do tego również mimowolne ruchy i szarpnięcia kierownicą. Niewyważenie tylnych kół objawia się natomiast nerwowym prowadzeniem samochodu oraz tendencją do nadsterowności w zakrętach. To bardzo niebezpieczne zjawisko, więc nie należy go bagatelizować. Innym objawem niewyważenia koła jest szum opon podczas jazdy, który jednak może mieć wiele innych przyczyn. Alarmującym sygnałem powinno być również nierównomierne zużycie opony.
Przyczyny złego wyważenia kół
Przyczyny niewyważenia kół mogą, ale nie muszą, leżeć w zużyciu lub uszkodzeniu któregokolwiek z elementów. Drgania pojawiają się czasem nawet po założeniu nowych felg oraz opon. Stąd też wyważarka jest podstawową maszyną używaną w zakładzie wulkanizacyjnym i korzysta się z niej przy licznych okazjach. Co sprawia, że koła tracą idealne wyrażenie?
Niedoskonałości opon oraz felg
Oba elementy produkowane są z wysoką precyzją, jednak drobne niedoskonałości nie są niczym zaskakującym. Dotyczy to głównie opon z niepewnych źródeł, a zwłaszcza opon bieżnikowanych, jednak wady produkcyjne mogą pojawić się także w przypadku ogumienia renomowanych firm. To samo dotyczy felg, których geometria jest kluczowa do uzyskania idealnego wyważenia kół. Drobne niedoskonałości są na szczęście łatwe do wyeliminowania i po naklejeniu odpowiednich ciężarków są niewyczuwalne podczas jazdy.
Złe osadzenie opony na feldze
Czasem za złe wyważenie odpowiada nieprawidłowe osadzenie opony na feldze. Może się tak zdarzyć, jeśli rant opony nie zaklinuje się w odpowiedni sposób na obręczy po napompowaniu opony. Doświadczony wulkanizator z łatwością zauważy błąd i wyrówna ułożenie opony oraz felgi względem siebie lub spróbuje przesunąć oponę na feldze.
Skrzywienie felgi
Powodem bicia dość często jest skrzywienie felgi. Wystarczy chwila nieuwagi, by uszkodzić ją na wyrwie drogowej, krawężniku, studzience kanalizacyjnej czy szynie kolejowej. Niewielkie wygięcie felgi może być zniwelowane ciężarkiem, jednak najlepszym rozwiązaniem jest oddanie felgi do prostowania. Tym bardziej że może być skrzywiona w różnych płaszczyznach, zatem skorygowanie uszkodzeń ciężarkami działającymi odśrodkowo nie zawsze jest możliwe. Bicie kół pojawi się także wtedy, gdy felga jest mocno wytarta, np. poprzez nieostrożne parkowanie przy krawężniku.
